OPT tại Mỹ: Hướng dẫn đầy đủ cho du học sinh

Bài viết giải thích OPT là gì, điều kiện, thời gian, quy trình nộp, cách duy trì tình trạng F-1, gia hạn STEM 24 tháng, cap-gap H-1B, cùng chiến lược tìm việc để tối ưu cơ hội việc làm sau du học.

OPT (Optional Practical Training) là “chiếc cầu nối” giúp du học sinh tại Mỹ chuyển từ môi trường học thuật sang thị trường lao động thực tế. Nếu bạn đang du học và quan tâm nghiêm túc đến việc làm sau du học, hiểu đúng và chuẩn bị sớm cho OPT sẽ giúp bạn có lợi thế lớn, từ cơ hội thực tập trả lương đến con đường ở lại làm việc dài hạn.

OPT là chương trình cho phép sinh viên quốc tế mang visa F-1 làm việc hợp pháp trong lĩnh vực liên quan trực tiếp đến chuyên ngành đã học tại Mỹ. Mỗi bậc học (cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ) thường được tối đa 12 tháng OPT. Với các ngành thuộc STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán), bạn có thể xin gia hạn thêm 24 tháng, nâng tổng thời gian lên 36 tháng. Nhờ vậy, OPT trở thành bệ phóng để bạn áp dụng kiến thức vào thực tế, tích lũy kinh nghiệm quốc tế, xây dựng hồ sơ nghề nghiệp và kết nối với nhà tuyển dụng. Nhiều bạn tận dụng giai đoạn này để được doanh nghiệp bảo lãnh sang diện làm việc khác như H-1B.

Các dạng OPT và điều kiện cơ bản

OPT có hai giai đoạn. Pre-completion OPT dành cho sinh viên muốn làm việc trong khi còn đang học; thường làm bán thời gian trong học kỳ để không ảnh hưởng lịch học. Post-completion OPT dành cho giai đoạn sau khi tốt nghiệp; đây là lựa chọn phổ biến vì bạn được làm toàn thời gian trong chuyên ngành. Dù là dạng nào, công việc phải liên quan trực tiếp đến ngành học của bạn.

Điều kiện cốt lõi gồm việc duy trì tình trạng F-1 hợp lệ, đã học toàn thời gian tối thiểu một năm tại trường được chứng nhận bởi SEVP, và nhận được khuyến nghị OPT từ cố vấn quốc tế (DSO) trên mẫu I-20. Việc lựa chọn công việc cần gắn chặt với nội dung đào tạo; ví dụ, sinh viên Data Analytics làm phân tích dữ liệu trong ngân hàng, công ty công nghệ hoặc tư vấn là phù hợp, còn những công việc không liên quan sẽ không đạt yêu cầu.

Thời điểm và quy trình nộp hồ sơ OPT

Thời điểm là yếu tố quyết định. Bạn có thể nộp sớm nhất 90 ngày trước ngày kết thúc chương trình và muộn nhất trong vòng 60 ngày sau khi kết thúc, với lưu ý USCIS phải nhận đơn trong vòng 30 ngày kể từ khi DSO ký khuyến nghị OPT trên I-20. Quy trình thường bắt đầu bằng việc làm việc với DSO để được cập nhật I-20 có ghi chú OPT, sau đó bạn nộp Form I-765 kèm lệ phí, ảnh, bản sao hộ chiếu, visa, I-94 và I-20 mới. Khi được chấp thuận, bạn sẽ nhận EAD (Employment Authorization Document) và chỉ được bắt đầu làm việc từ ngày hiệu lực in trên thẻ này. Thời gian xử lý có thể kéo dài vài tháng, vì vậy việc chuẩn bị sớm giúp bạn tránh khoảng trống không đáng có.

Duy trì tình trạng F-1 khi làm OPT

Trong giai đoạn post-completion OPT, bạn không được thất nghiệp quá 90 ngày. Bạn cần báo cáo thông tin việc làm, thay đổi địa chỉ hay số liên lạc cho DSO (hoặc qua SEVP Portal) trong thời hạn yêu cầu, thường là trong vòng 10 ngày kể từ khi có thay đổi. Công việc có thể là trả lương hoặc không trả lương, tại một hay nhiều nhà tuyển dụng, miễn là liên quan trực tiếp đến chuyên ngành và đáp ứng số giờ tối thiểu (sau tốt nghiệp thường từ 20 giờ/tuần trở lên). Làm việc từ xa có thể chấp nhận nếu bạn đáp ứng đủ yêu cầu và có thể chứng minh tính liên quan.

Khi muốn xuất nhập cảnh trong giai đoạn OPT, bạn nên mang theo hộ chiếu còn hạn, visa F-1 hợp lệ, I-20 có chữ ký cập nhật của DSO, thẻ EAD và thư tuyển dụng hoặc xác nhận công việc để giảm rủi ro khi qua cửa khẩu.

Gia hạn STEM OPT 24 tháng

Nếu chuyên ngành của bạn nằm trong danh mục STEM, bạn có thể xin gia hạn thêm 24 tháng. Điều này đòi hỏi nhà tuyển dụng tham gia hệ thống E-Verify và bạn phải nộp kế hoạch đào tạo theo Form I-983 được cả bạn và nhà tuyển dụng ký. Trong thời gian STEM OPT, nghĩa vụ báo cáo tăng cường hơn, bao gồm cập nhật định kỳ 6 tháng và đánh giá hàng năm. Tổng số ngày thất nghiệp được phép trong toàn bộ chu kỳ (12 tháng OPT + 24 tháng STEM) tăng lên 150 ngày. STEM OPT giúp mở rộng đáng kể “cửa sổ” tìm kiếm vị trí dài hạn, đặc biệt trong các lĩnh vực như khoa học dữ liệu, kỹ thuật, CNTT và sinh học.

Cap-Gap và con đường đến H-1B

Nhiều doanh nghiệp tại Mỹ tuyển dụng theo diện H-1B có hạn ngạch hàng năm. Nếu hồ sơ H-1B của bạn được nộp và chọn trong kỳ quay số khi OPT sắp hoặc đã hết hạn, cap-gap có thể tự động kéo dài tình trạng F-1 và quyền làm việc đến ngày 30/9, giúp bạn không bị gián đoạn việc làm. Đây là lý do nhiều du học sinh xem OPT như bước đệm chiến lược để tiến tới thị thực lao động dài hạn.

Chiến lược tìm việc làm sau du học trong thời gian OPT

Thành công trên OPT không chỉ là nộp đúng hồ sơ mà còn là chiến lược tìm việc thông minh. Bạn nên bắt đầu từ dịch vụ việc làm của trường để tận dụng hội chợ tuyển dụng, workshop viết CV và kết nối cựu sinh viên. Hồ sơ của bạn cần nhấn mạnh dự án thực tế, kỹ năng kỹ thuật và thành tích đo lường được; ví dụ, “tối ưu mô hình dự báo giúp giảm 12% chi phí” thuyết phục hơn “tham gia dự án dự báo”. Trong quá trình du học, hãy tích lũy kinh nghiệm thực tập (CPT khi còn học, nếu đủ điều kiện) để đến giai đoạn OPT bạn đã có sẵn minh chứng năng lực.

Kênh LinkedIn rất quan trọng: bạn nên cập nhật tiêu đề nêu rõ chuyên ngành và trạng thái tìm việc OPT, tham gia nhóm ngành, tương tác với nhà tuyển dụng và cựu sinh viên. Khi tiếp cận doanh nghiệp, cần trung thực về thời gian OPT còn lại, khả năng STEM OPT và kỳ vọng bảo lãnh sau này; sự rõ ràng sớm giúp hai bên tiết kiệm thời gian và tăng mức độ tin cậy. Nếu ứng tuyển vào công ty vừa và nhỏ, bạn có thể giải thích ngắn gọn OPT là gì, quyền lợi và nghĩa vụ của nhà tuyển dụng, cũng như cách họ tham gia E-Verify nếu bạn thuộc diện STEM.

Ngoài ra, việc chọn địa điểm cũng ảnh hưởng đến cơ hội. Các trung tâm công nghệ và tài chính như Vùng Vịnh California, Seattle, Austin, Boston hay New York có nhu cầu tuyển dụng cao, nhưng mức cạnh tranh cũng lớn. Bạn có thể kết hợp nộp ở thị trường “vệ tinh” với chi phí sinh hoạt hợp lý hơn để tăng tỉ lệ trúng tuyển. Trong giai đoạn đầu, một lời mời làm việc phù hợp chuyên ngành để kích hoạt OPT thường đáng giá hơn việc chờ đợi quá lâu cho “công việc mơ ước”.

Những lỗi thường gặp và cách tránh

Sai lầm phổ biến là nộp hồ sơ muộn hoặc quên mốc thời gian 90 ngày trước – 60 ngày sau tốt nghiệp, dẫn đến trễ hạn. Một số bạn không báo cáo việc làm đúng thời hạn, khiến tình trạng F-1 gặp rủi ro không đáng có. Cũng có trường hợp nhận công việc không đủ liên quan chuyên ngành, hoặc số giờ không đạt yêu cầu tối thiểu, dẫn tới bị tính là thất nghiệp. Giải pháp là làm việc sát sao với DSO, lưu trữ bằng chứng về mô tả công việc và mức độ liên quan, cũng như duy trì thói quen cập nhật thông tin trong vòng 10 ngày mỗi khi thay đổi.

Kết luận

Nếu mục tiêu của bạn là việc làm sau du học tại Mỹ hoặc muốn có kinh nghiệm quốc tế trước khi về nước, OPT là lựa chọn gần như không thể bỏ qua. Với sinh viên du học khối STEM, cơ hội kéo dài đến 36 tháng càng làm gia tăng khả năng tiếp cận các vị trí chuyên môn cao. Điều quan trọng là bạn cần kế hoạch sớm: lựa chọn môn học và dự án liên quan đến hướng nghề nghiệp, xây dựng hồ sơ kỹ năng, thực tập trong lúc học nếu đủ điều kiện và chuẩn bị mốc thời gian nộp hồ sơ thật kỹ.

OPT không chỉ là một thủ tục, mà là chiến lược nghề nghiệp dành cho du học sinh muốn tối đa hóa cơ hội việc làm sau du học. Khi hiểu rõ OPT là gì, đáp ứng đầy đủ điều kiện, nộp hồ sơ đúng hạn, duy trì tình trạng F-1 cẩn thận và có kế hoạch tìm việc bài bản, bạn sẽ biến 12 đến 36 tháng đó thành bước đệm mạnh mẽ cho sự nghiệp toàn cầu của mình. Chính sự kết hợp giữa kiến thức tích lũy trong quá trình du học và kinh nghiệm thực chiến từ OPT sẽ giúp bạn nổi bật trước nhà tuyển dụng, dù ở Mỹ hay bất kỳ thị trường quốc tế nào.

Lưu ý: Quy định có thể thay đổi theo thời gian. Hãy luôn kiểm tra hướng dẫn mới nhất từ DSO và USCIS trước khi nộp hồ sơ.

Văn phòng Hà Nội

2 Lê Quý Đôn, P. Hai Bà Trưng

ĐT: 024.3938 8455

Hotline: 0936 701 696

Văn phòng Hồ Chí Minh

22 Trần Quý Khoách, P. Tân Định

ĐT: 028.3848 2628

Hotline: 0966 703 162